Hannibal in de Alpen | De vergeten oorlog

Tag: De vergeten oorlog (Pagina 1 van 5)

Nog maar eens een helm

Italo-Korinthische helm

Ik ben nooit in New York geweest, maar mijn zakenpartner en zijn echtgenote bezochten het Metropolitan Museum wel en fotografeerden er deze helm. Hij komt uit zuidelijk Italië en dateert uit de eerste helft van de derde eeuw. Misschien is hij gedragen geweest door een van de soldaten van Pyrrhos of een Griekse soldaat die als bondgenoot van de Romeinen op Sicilië meevocht tegen de Karthagers. Wie zal het zeggen?

Meer hierover in mijn boek over de Eerste Punische Oorlog, De vergeten oorlog. U bestelt het hier.

Een Keltisch harnas

Een Keltisch harnas (Museum für Kunst und Gewerbe, Hamburg)

Kelten of Galliërs speelden als Karthaagse bondgenoten een rol in zowel de Eerste als de Tweede Punische Oorlog. En ook in de entr’acte, toen de Romeinen en hun bondgenoten in de slag bij Telamon Italië verdedigden tegen een enorme schare Kelten.

Het is verleidelijk bij Kelten te denken aan naakte krijgers à la De Stervende Galliër, maar zo was het niet. Ze waren keurig bewapend. Hier is een voorbeeld van een harnas, nu te zien in het Hamburgse Museum für Kunst und Gewerbe, en gevonden bij Canosa op de rand van de Povlakte.

Meer hierover in mijn boek over de Eerste Punische Oorlog, De vergeten oorlog. U bestelt het hier.

De vlakte van Uthina

De vlakte van Uthina

De Eerste Punische Oorlog zou in 256 v.Chr. beslist hebben kunnen zijn door consul Regulus, die na een enorme overwinning op zee een leger overzette naar Afrika. Hij landde bij Aspis, plunderde omgeving (inclusief Kerkouane) en rukte op richting Tunis. Bij Uthina of Adys, dat u hierboven ziet, versloeg hij een Karthaags leger. De aanval op Karthago mislukte en het lot van Regulus is onbekend.

Regulus kwam oprukken vanaf rechts. Tunis is links achteraan te zien als een lichte witte streep.

Meer hierover in mijn boek over de Eerste Punische Oorlog, De vergeten oorlog. U bestelt het hier.

Een Punische votiefstèle

Een Punische grafsteen

Dit is een votiefstèle uit de derde eeuw v.Chr., gevonden in Lilybaion, het huidige Marsala op het westelijkste puntje van Sicilië, en momenteel te zien in het Museo archeologico Antonio Salinas in Palermo.

Hanno, zoon van Adoniba’al, kleinzoon van Gerashtart, achterkleinzoon van Adoniba’al, wijdde dit aan Ba’al Hammon, omdat de god zijn stem heeft gehoord. Zegen hem.

Lees verder

De slag bij Telamon

Een Keltische helm (Kunsthistorisch Museum, Boedapest)

Een van de belangrijkste gevolgen van de Eerste Punische Oorlog, zo betoog ik in De vergeten oorlog, was dat de volken van Italië steeds meer een eenheid begonnen te worden. Het zou nog twee eeuwen duren voordat het werkelijk zo was, maar het begin was er en dat bleek tijdens de slag bij Telamon in 225 v.Chr. In dat jaar viel een enorm grote groep Keltische krijgers Italië binnen maar soldaten uit het hele Apennijnse Schiereiland schoten onder Romeinse leiding de Etruskische steden te hulp. Hannibal lijkt niet begrepen te hebben dat hij, toen hij zeven jaar later naar Italië kwam, volstrekt kansloos was tegen de talrijke Italische bevolking.

Deze Keltische helm is gevonden bij de Etruskische stad Chiusi en is nu te zien in het Kunsthistorisch Museum in Boedapest.

Meer hierover in mijn boek over de Eerste Punische Oorlog, De vergeten oorlog. U bestelt het hier.

De zeemuren van Karthago

De zeemuren van Karthago

Een bezoeker van het huidige Karthago zal al snel belanden bij de opgraving die bekendstaat las het Quartier Magon (of Quartier de Magon). Vlakbij de zee, dus een aangename plek. Hier is onder meer een van de stadsmuur te zien die de havenstad beschermde, met een enorme poort. Hier begon de grote weg naar de citadel van Karthago, die in feite nog steeds in gebruik is (maar niet meer als voornaamste straat).

De massieve steenblokken maken nog altijd indruk, dus ga er kijken. Aan de overkant van de ooit grote weg is nog altijd een paleisje te zien dat ooit toebehoorde aan de Bey van Tunis. Ja, dat is de man die een koliek kreeg als hij de Nederlandse vlag hoorde wapperen. Dus tel uit je winst.

Meer hierover in mijn boek over de Eerste Punische Oorlog, De vergeten oorlog. U bestelt het hier.

De Via Appia

De Via Appia

Waar ter wereld je ook gaat, taal is het duurzaamste erfgoed. Wie weleens met de auto naar Rome is gereden, kent de namen van de huidige autostrade, die teruggaan op de Romeinse heerbanen. Je kunt bijvoorbeeld zuidwaarts rijden langs de Tiber over de Via Flaminia, waarvan de bouw vlak in 220 v.Chr. is begonnen. Een andere route is die langs de Tyrreense kust: de Via Aurelia, begonnen in 241 v.Chr. De afslagen van de Grande Raccordo Anulare rond Rome hebben oeroude namen: de Via Salaria naar het noorden, de Via Tiburtina naar het noordoosten, de Via Latina naar het oosten, de Via Appia naar het zuidoosten.

Van die laatste weg, begonnen in 310 v.Chr., is het originele plaveisel bewaard. Hierover reisden kooplieden van Rome naar Capua, hierover marcheerden de legionairs die Macedonië en Griekenland onderwierpen, hier stonden de kruisen van de zesduizend slaven die met Spartacus omkwamen, hierover wandelde Paulus naar Rome, en dan sla ik nog het een en ander over.

Lees verder

De stadsmuur van Palermo

De stadsmuur van Palermo

Je gaat niet naar Palermo om de Punische ruïnes. Niemand gaat naar Palermo om de Punische resten. Je gaat naar Palermo voor marionetten, middeleeuwse kerken, Normandische mozaïeken, barokke fonteinen, het archeologisch museum, het Teatro Massimo, de Zisa, de kathedraal en de markten. Maar er zijn nog volop resten van de Punische stad.

Wie het Normandische Paleis (tevens het parlement van Sicilië) bezoekt om de Capella Palatina te bekijken, loopt erlangs. Niet heel opvallend of speciaal, maar toch: het is er.

Meer hierover in mijn boek over de Eerste Punische Oorlog, De vergeten oorlog. U bestelt het hier.

Een Italische helm

Helm uit Midden Italië (Villa Giulia, Rome)

De Villa Giulia, een van de mooiste gebouwen uit de Italiaanse Renaissance, ligt even ten noorden van het historische centrum van Rome. Er is een enorm museum ondergebracht voor  Etruskische en Vroeg-Romeinse cultuur.

Bij de collectie behoort ook de bovenstaande helm, die is gemaakt in de eerste helft van de derde eeuw v.Chr. Dit was het soort hoofdbedekking waarmee Romeinse legionairs ten strijde trokken in de Eerste Punische Oorlog. Aangezien helmen redelijk lang mee gingen, mogen we aannemen dat het voorwerp ook nog gedragen kan zijn geweest in de Tweede Punische Oorlog.

Meer hierover in mijn boek over de Eerste Punische Oorlog, De vergeten oorlog. U bestelt het hier.

De enterbrug

De “corvus”

De Eerste Punische Oorlog is weleens getypeerd als een gevecht tussen een olifant en een walvis, waarbij de Romeinse Republiek dan het landdier zou zijn en Karthago het zeedier. De beeldspraak is nogal ongelukkig, want als er in de populaire opinie nou één Karthaags beest is geweest, dan is het toch de olifant. Dat gezegd zijnde: de Eerste Punische Oorlog was een asymmetrische oorlog. De ene partij was een zeemacht en de andere landmacht.

In zo’n geval kan de oorlog op maar twee manieren eindigen. Óf de partijen zijn oorlogsmoe, zoals gebeurde na de Eerste Peloponnesische Oorlog (460-445), óf de partijen passen zich aan elkaar aan. Rome deed dat laatste door zichzelf opnieuw uit te vinden als een zeemacht. Daarbij speelde de enterbrug, ook bekend als corvus, een belangrijke rol. Hierboven een model, gemaakt door Martin Lokaj. Hiermee kon een zeeslag, waarbij het vaak draaide om het rammen van andere schepen, vrij eenvoudig worden omgezet in iets dat leek op een landslag.

Rome boekte er enorme successen mee, maar zag uiteindelijk ervan af, en won de beslissende zeeslag bij de Egadische Eilanden door schepen te bouwen die vooral snel waren.

Meer hierover in mijn boek over de Eerste Punische Oorlog, De vergeten oorlog. U bestelt het hier.

« Oudere berichten

© 2024 Karthago

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑