Hannibal in de Alpen | De vergeten oorlog

Tag: Constantine

Stèles uit Hofra

Stèles uit El-Hofra (Louvre, Parijs)

Bovenstaande twee stèles, tegenwoordig in het Louvre in Parijs, zijn gevonden bij de Numidische stad Kirtan, het Romeinse Cirta en het huidige Constantine in Algerije. Voordat de Romeinen hier in 44 v.Chr. de macht overnamen, woonden in deze de Massyli, een van de twee grote Numidische groepen. De andere groep was die van de Masaeisyli – hoe verzin je zo’n naam? – en die woonden wat westelijker. Hoewel de oude Grieken in de naam van de antieke Numidiërs hun eigen woord voor rondzwervende herders herkenden, νομάδες, waren de mensen in deze regio geen nomaden. Ze waren sedentair.

We zien dat in Constantine (de moderne naam is het makkelijkst). Dat was in de voor-Romeinse tijd al een behoorlijke nederzetting en het is geen verrassing dat archeologen in het in 1950 ontdekte heiligdom van El-Hofra vele tientallen votiefstèles vonden. 281 waren voorzien van Punische inscripties (zoals de twee hierboven), 17 hadden Griekse inscripties, 7 hadden Latijnse inscripties, en de overige waren te beschadigd voor bestudering.

Lees verder

Een soldaat uit Numidië

Stèle uit El-Hofra (Archeologisch Museum van Cirta, Constantine)

Het heiligdom van El-Hofra ligt in het zuiden van het huidige Constantine, zoals de oude Numidische hoofdstad Kirtan tegenwoordig heet. Ook de Romeinse naam Cirta is gangbaar. Er zijn in El-Hofra 281 stèles gevonden, waarvan de overgrote meerderheid was voorzien van Punische inscripties. De meeste stammen uit de derde en tweede eeuw v.Chr.

De bovenstaande toont de bewapening van een Numidische soldaat. Een ovaal schild dat de Romeinen een scutum zouden noemen, twee zware en een lichte speer (pila, in het Latijn), een zwaard en – niet heel goed zichtbaar – een helm. Dit was een zwaarbewapende infanterist. Dat is opvallend, want onze bronnen suggereren dat de Numidiërs eigenlijk alleen lichtbewapende cavalerie leverden. Monumentjes als dit en grote monumenten als dat bij Zama maken duidelijk onze bronnen de variëteit van de Numidische strijdkrachten onderschatten.

Lees verder

Wat is er te zien bij Constantine?

Constantine

Constantine in Algerije, het antieke Kirtan of Cirta, ligt fenomenaal aan een diepe kloof, die het onmogelijk maakte het paleis van de Numidische vorsten te benaderen. Dat hebben ook latere heersers gezien, zodat dit punt altijd bewoond bleef. Van de Numidische residentie is daarom even weinig over als van de latere Romeinse stad, maar het paleis van Gaïa en Massinissa is geweest op de plek van de huidige kasba.

Lees verder

Massinissa

Massinissa (Musée de Cirta, Constantine)

Na een dag in Annaba en een dag in Madauros en Khemissa kon het alleen wat minder zijn. Hieronder, na de break, het graf dat bekendstaat als Soumaa d’El Khroub. De laatste twee woorden zijn de naam van een stadje ten zuiden van Constantine en het eerste is een woord dat zowel graanspijker als kluizenaarscel kan betekenen. Daar lijkt het gebouw wel een beetje op maar ik wil nog eens uitzoeken of deze woordkeuze niet kan zijn ingegeven doordat zo’n mausoleum heel wel in de Oudheid aangeduid kan zijn geweest als een sema, “graf”. Hoe dat ook zij, dit is een van de koninklijke mausolea in Algerije die op de lijst van Werelderfgoed staan. Het is dus ook uw erfgoed.

Wie ligt er begraven? De Algerijnen weten het zeker: hier ligt Massinissa, de Numidische vorst die een bondgenoot was van Rome en die na de Tweede Punische Oorlog, waarin de Romeinen de Karthagers versloegen, eindeloos doorging met aanvallen op het grondgebied van de verslagen stad. Hij annexeerde zelfs Sabratha, Oea (het huidige Tripoli) en Lepcis Magna. in het huidige Libië. Uiteindelijk sloeg Karthago terug, voerde daarmee oorlog zonder toestemming van de Romeinse Senaat. Dat was de aanleiding van de Derde Punische Oorlog. Massinissa overleed in 148 v.Chr. en Tunesiërs weten zeker dat hij begraven ligt bij hun stad Dougga.

Lees verder

© 2024 Karthago

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑