La Tène-boerderij (Archéosite, Aubechies)
De boerderij die u hierboven ziet, zult u niet meteen associëren met de tocht van Hannibal naar Italië. Het is een reconstructie van een boerderij uit de La Tène-C-periode, te zien in het museum Archéosite bij Aubechies. Toch heb ik deze foto als illustratie opgenomen in mijn boek Hannibal in de Alpen.
Een belangrijk deel van de puzzel waar Hannibal de Alpen overstak, is vaststellen wat de relatie was tussen de twee teksten van Polybios en Livius. Oppervlakkig bezien lijkt het erop dat laatstgenoemde zijn Griekse voorganger heeft overgeschreven. Livius geeft echter regelmatig informatie die niet te vinden is bij Polybios, maar wél lijkt terug te gaan op een ooggetuige. Zo vermeldt De Romeinse geschiedschrijver viculi, gehuchtjes, rond een castellum, een versterking. Bij Polybios is het een polis, een stad. In dit geval is Livius’ beschrijving wél in overeenstemming te brengen met het archeologisch bekende nederzettingenpatroon, terwijl Polybios’ woorden onmogelijk juist kunnen zijn.
Bovenstaande foto toont een simpele hoeve. Denk er nog eentje bij en voeg een spieker toe, en je hebt een idee van een viculus.
Dat Livius viculi vermeldt, bewijst op zichzelf weinig. Maar in combinatie van nog andere plausibele informatie wordt het samen toch vrij dwingend: Livius en Polybios citeren dezelfde oerbron.
Boekpresentatie
De oorlog van Hannibal was een vervolg op de Eerste Punische Oorlog. Daarover schreef ik een boek: De vergeten oorlog. U bestelt het hier. De boekpresentatie is aanstaande dinsdagmiddag in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. U kunt er gewoon naartoe komen, maar er is ook een livestream. Voor allebei kunt u zich hier inschrijven.
